Slijmcyste onder de tong

Een ranula is een slijmcyste van de speekselklier die onder de tong (ondertongspeekselklier) in de mondbodem is gelegen. Het betreft een met speeksel gevulde afgekapselde holte.

Een ranula uit zich als een veelal pijnloze, week aanvoelende en blauw doorschemerende zwelling die onder de tong in de mondbodem is gelegen. De afmeting varieert 1 tot 4 centimeter. Een grote ranula kan soms klachten geven. Heel soms bevindt de cyste zich onder de mondbodemspieren en geeft dan een zwelling naar de hals toe. We spreken dan van een 'plunging ranula'.

Hoe ontstaat een ranula

De oorzaak van het ontstaan van de cyste is een verstopt speekselkliertje in de mondbodem. Dit wordt de ondertongspeekselklier of – met een medische term – glandula sublingualis genoemd. Het speeksel hoopt zich op onder het mondbodemslijmvlies. De diagnose voor een ranula niet moeilijk en kan deze zonder nader onderzoek worden vastgesteld.  

De behandeling

Soms barst de ranula spontaan open en komt dik speeksel vrij. De afwijking kan dan enige tijd verdwenen zijn maar komt meestal weer terug. Behandeling bestaat in eerste instantie uit het verwijderen van het dak van de cyste en hechten van de randen van de cyste in de mondbodem, meestal onder plaatselijk verdoving. Hierdoor komt het speeksel weer in de mondholte terecht. De kans op het opnieuw ontstaan van een ranula is echter groot. Een definitieve oplossing is verwijdering van de ondertongspeekselklier (glandula sublingualis). 

Dit is een behandeling die onder narcose plaatsvindt. Via een sneetje in de mondbodem wordt de speekselklier opgezocht en in z’n geheel verwijderd. Aan de onderzijde van deze klier ligt de gevoelszenuw van de tong. Bij verwijdering van deze klier is er een zeer kleine kans op beschadiging van deze zenuw wat een (tijdelijke) uitval van (een deel van) het gevoel aan de desbetreffende zijde van de tong kan betekenen. In veruit de meeste gevallen keert dit gevoel na enkele weken tot maanden weer terug. Het sneetje wordt met enkele oplosbare hechtingen weer gesloten. De uitgenomen klier wordt voor onderzoek opgestuurd en na ongeveer een week ontvangt u hiervan de uitslag.