Slapen in het ziekenhuis

Lees voor

We slapen ongeveer een derde van ons leven. Een goede nachtrust is daarom erg belangrijk. Slecht of te weinig slapen kan zorgen voor lichamelijke en mentale klachten.

Slapen in het ziekenhuis is niet altijd makkelijk. Daarom wordt hier uitgelegd waarom slaap zo belangrijk is en worden tips gegeven om beter te slapen.

Waarom is slaap belangrijk?

Herstel van het lichaam
Tijdens de slaap herstelt het lichaam en de geest. Goed slapen zorgt voor betere prestaties overdag. Ook het immuunsysteem werkt beter, waardoor de kans op ziekte kleiner wordt. Mensen die slecht slapen, hebben vaker last van verkoudheid en griep.
Opruimfunctie van het lichaam
Tijdens de slaap ruimt het lichaam stoffen op die schadelijk kunnen zijn. Dit proces helpt om gezond te blijven.
Leren en geheugen
Tijdens de slaap verwerken de hersenen alles wat overdag is geleerd. Informatie wordt opgeslagen in het lange termijn geheugen. Goed slapen helpt bij concentratie en geheugen.

Slaap en herstel bij ziekte

Slaap helpt het afweersysteem optimaal te functioneren en draagt bij aan herstel, bijvoorbeeld na een operatie of ziekte. Een goede nachtrust kan klachten verminderen en genezing ondersteunen.

Hoe werkt slaap?

Slaap bestaat uit verschillende fases. Tijdens de nacht wordt er afgewisseld tussen diepe en lichte slaap. Kort wakker worden is normaal en gebeurt meerdere keren per nacht, vaak zonder dit door te hebben.

Hoe langer iemand wakker is, hoe groter de slaapdruk. Overdag actief zijn helpt om ’s avonds makkelijker in slaap te vallen. Dutjes overdag kunnen de slaapdruk verminderen, waardoor het ‘s avonds lastiger kan zijn om in slaap te komen.

De meeste mensen hebben gemiddeld 7 tot 8 uur slaap per nacht nodig. Voldoende slaap is te herkennen aan uitgerust wakker worden zonder wekker en trek hebben in ontbijt binnen een half uur na het opstaan.

Tips voor beter slapen in het ziekenhuis

Slapen in het ziekenhuis kan lastig zijn door stress, pijn of omgevingsgeluiden. Deze tips kunnen helpen:

Voeding

Vermijd zware maaltijden in de laatste 2 uur voor bedtijd
Geen cafeïne (koffie, cola, energiedrank, chocolade) na 15.00 uur

Beweging

Overdag voldoende bewegen (overleg met de fysiotherapeut)
Geen zware inspanning 1,5 uur voor het slapengaan

Daglicht en frisse lucht

Overdag gordijnen open laten
Indien mogelijk even naar buiten gaan

Powernaps/middagdutjes

Alleen een dutje doen als het echt nodig is
Niet langer dan 20 minuten of precies 90 minuten slapen
Niet slapen na 15.00 uur

Alcohol, drugs en roken

Geen alcohol, drugs of sigaretten, dit verstoort de slaapkwaliteit

Slaapmedicatie

Alleen gebruiken als het echt nodig is
Overleg met een arts over het gebruik of afbouwen van slaapmedicatie

Ontspanning voor het slapengaan

Geen spannende films of series kijken
Een warme douche nemen
Ademhalingsoefeningen of mindfulness doen (bekijk de app voor oefeningen)

Geluid

Storende geluiden verminderen
Kamergenoten aanspreken of de verpleegkundige informeren
Oordopjes vragen bij de afdeling

Licht

Kamer zo donker mogelijk maken
Fel licht vermijden voor het slapengaan
Slaapmasker vragen als het te licht is

Schermen

1 à 2 uur voor het slapen gaan geen schermen (telefoon, tablet, tv) gebruiken vanwege prikkels

Slaaproutine

Vaste bedtijd en opstaantijd aanhouden (max. 1-1,5 uur variatie)
Rustig afsluiten met een vast slaapritueel (bijv. lezen, muziek luisteren)
Pas naar bed gaan als er slaperigheid wordt gevoeld

Tijd in bed

Maximaal 8 uur in bed blijven, als de gezondheid dat toelaat
Lukt slapen niet binnen 30 minuten? Sta even op, loop een rondje of lees iets rustigs en probeer daarna opnieuw te slapen

Tips voor thuis

Deze tips kunnen ook thuis helpen om beter te slapen. Bij aanhoudende slaapproblemen is het goed om dit met een arts te bespreken.

Deze folder is onderdeel van de folders ‘een gezonde leefstijl in het Elkerliek’

Deze informatie is gebaseerd op de informatiefolder ‘Slaap’ van het UMC Utrecht met medeweten van de auteurs.

ALG-SLA

Laatst bewerkt: 10-4-2025