Oogziekte van Graves (Graves orbitopathie)

Wat is de oogziekte van Graves?

Patiënten met de ziekte van Graves kunnen naast een afwijkende schildklier ook oogheelkundige klachten krijgen. Als er sprake is van afwijkingen aan de ogen wordt het ‘TRO; thyroid related orbitopathie’ of de ‘oogziekte van Graves’ genoemd. Bij de oogziekte van Graves is er sprake van een ontsteking van het weefsel achter en rondom de ogen. Hierdoor kunnen de spieren opzwellen. Door verdikking van de oogspieren kunnen de oogspieren niet goed meer bewegen waardoor dubbelzien en/of scheelzien kan ontstaan. Door verdikking van vetweefsel in en rondom de ogen kunnen de oogleden opzwellen en de ogen uitpuilen. De ogen kunnen daardoor niet goed meer sluiten. Als de verdikking achter de ogenvoor veel druk op de oogzenuw zorgt, kan daarbij het zicht verstoord worden.

Wat zijn de oorzaken van de oogziekte van Graves?

De ziekte van Graves gaat vaak samen met een afwijkende werking van de schildklier:

• Te snel werkende schilklier (hyperthyreoïdie)
• Te langzaam werkende schildklier (hypothyreoïdie)

Het kan ook voorkomen bij een normaal werkende schildklier: euthyreoïdie.

Er zal dan ook een bloedonderzoek worden aangevraagd om de werking van de schildklier te bepalen. Bij afwijkende bloedwaarden zal de oogarts u naar de internist of endocrinoloog verwijzen om de schildklier- waarden verder te reguleren. De oogziekte van Graves komt 5x vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Daarnaast verhoogt roken het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Graves.

Wat zijn de klachten/symptomen bij de oogziekte van Graves?

• Pijnlijke, rode en tranende ogen;
• Zwelling van de oogleden;
• Dubbelzien;
• Oogbewegingsproblemen, waarbij vaak ook pijn bij de oogbewegingen; meestal bij kijken naar boven; 
• Uitpuilende ogen (exophthalmus); 
• Verminderde gezichtsscherpte.

Welke behandeling is mogelijk?

De eerste stap in de behandeling is het reguleren van de schildklierfunctie. Dit wordt gedaan door de endocrinoloog en/of internist. Behandeling is nodig als u een of meerdere van bovenstaande klachten heeft. Bij pijnlijke, rode en tranende ogen kunnen kunsttranen de klachten vaak verlichten. In sommige gevallen kan een operatie aan de oogleden nodig zijn.

Dubbelzien ontstaat vaak door zwelling van de oogspieren waardoor er een beperking van de oogbewegingen optreedt. Pijnlijk gevoel bij de oogbewegingen is vaak bij kijken naar (schuin) boven aanwezig. Afhankelijk van welke oogspieren niet meer goed functioneren, kan het dubbelzien naast elkaar/boven elkaar/schuin boven elkaar zijn. Een behandeling van dubbelzien kan bestaan uit het voorschrijven van een (Fresnel)prisma. Een operatie aan de oogspieren kan pas overwogen worden bij een stabiele situatie van het dubbelzien en van de schildklier.

Indien de schildklierfunctie langere periode goed gereguleerd is en er nog klachten zijn van uitpuilende ogen, dan kan een oogkasoperatie vaak verbetering geven. Bij deze operatie wordt de druk in de oogkas ontlast.

Wat is de prognose?

De totale behandeling kan soms jaren duren. Dit is onder andere afhankelijk van de ernst van de oogziekte van Graves en de leefstijl van de patiënt zoals roken. De ziekte van Graves dooft in ongeveer de helft van de gevallen na een aantal jaren vanzelf uit. De gevolgen verdwijnen helaas niet vanzelf.

Wilt u meer informatie of heeft u vragen?

Neem dan contact op met uw behandelend orthoptist.