MRSA - Maatregelen ter voorkoming van verspreiding

Als u in het buitenland in het ziekenhuis opgenomen of behandeld bent geweest of in een Nederlands ziekenhuis bent geweest met een MRSA-epidemie of u/een van uw huisgenoten positief is, bestaat de kans dat u de MRSA-bacterie bij u draagt. Dit geldt ook voor mensen die beroepsmatig in contact komen met levende varkens/vleeskalveren/vleeskuikens of woonachtig zijn op een varkens-, vleeskalveren- of vleeskuikensbedrijf. Deze MRSA-bacterie kan voor andere patiënten in een ziekenhuis problemen veroorzaken. Om die reden wordt u, als u opgenomen moet worden, eerst tijdelijk ‘in isolatie’ verpleegd. Deze folder geeft u informatie over de MRSA-bacterie, waarom opname in isolatie nodig is en wat dat voor u betekent. 

MRSA bacterie

De Meticilline Resistente Staphylococcus Aureus (MRSA) is een bacterie die bij veel mensen permanent of tijdelijk verblijft in met name de neus-keelholte. Bij gezonde mensen zal deze bacterie vrijwel nooit infecties veroorzaken. In het ziekenhuis zijn echter veel mensen met een verminderde weerstand. De kans op een infectie is daarom groter en de infecties kunnen ernstiger zijn. In het algemeen zijn deze infecties goed met antibiotica te behandelen. Er zijn echter Staphylococcus aureus- soorten die zich gewapend hebben tegen vele soorten antibiotica, deze varianten heten MRSA. Deze vormen geven over het algemeen niet vaker infecties dan de gewone Staphylococ, maar omdat er niet veel antibiotica zijn die deze infecties kunnen bestrijden, is de infectie moeilijker te behandelen. Het is dan ook van groot belang dat de MRSA zich niet verder kan verspreiden. Om die reden wordt er in de Nederlandse ziekenhuizen een aantal maatregelen genomen.  

De MRSA wordt meestal meegebracht vanuit buitenlandse ziekenhuizen. Bovendien komt MRSA veel voor bij varkens, vleeskalveren en vleeskuikens. De MRSA kan overgedragen worden op mensen die beroepsmatig in contact komen met deze varkens, vleeskalveren en vleeskuikens of woonachtig zijn op een varkens-, vleeskalveren- of vleeskuikensbedrijf. Iemand kan de bacterie bij zich dragen, zonder er zelf last van te hebben. Om verspreiding van MRSA in het ziekenhuis te voorkomen wordt iemand die in de risicogroep valt, bij opname in een Nederlands ziekenhuis op een éénpersoonskamer verpleegd totdat bekend is of de persoon de bacterie wel of niet met zich meedraagt. Dit noemen we isolatieverpleging. 

Diagnose van M.R.S.A.

Om te bekijken of u de MRSA bacterie bij u draagt, worden vrijwel direct na opname uitstrijkjes afgenomen van uw neus, keel, rectum en eventuele wondjes. Wanneer u een blaaskatheter heeft wordt er ook een urinekweek afgenomen. De verpleegkundige of polikliniekassistente neemt deze uitstrijkjes bij u af. De uitstrijkjes worden op kweek gezet; na ongeveer twee tot drie dagen is de uitslag bekend. De verpleegkundige of behandelend arts informeert u over de uitslag. Is de bacterie niet gevonden, dan zijn isolatiemaatregelen niet nodig. Indien u de bacterie wel bij u draagt, wordt u in isolatie behandeld tot de bacterie verdwenen is of tot u met ontslag gaat. Indien uw medische toestand dit toelaat of u op de wachtlijst voor een operatie wordt geplaatst, zullen de uitstrijkjes poliklinisch worden afgenomen. Dit bespaart u mogelijk een opname in een isolatiekamer.  

Isolatiemaatregelen

De MRSA-bacterie verspreidt zich door (in)direct contact (bijvoorbeeld via de handen, uniform of instrumenten) of door de lucht (bijvoorbeeld via huidschilfers, stof of (speeksel)druppeltjes). In het Elkerliek wordt onderscheid gemaakt tussen vee gerelateerde MRSA en MRSA. Van de vee gerelateerde MRSA is aangetoond dat deze zich veel minder snel verspreidt dan de MRSA uit bijvoorbeeld een buitenlands ziekenhuis.   

Contactisolatie bij vee gerelateerde MRSA
Als uit onderzoek blijkt dat u drager bent van een vee gerelateerde MRSA volstaat een opname in contactisolatie. Dit betekent dat u wordt verpleegd op een normale eenpersoonskamer, waarvan de deur open mag blijven. Ziekenhuismedewerkers dragen schorten en handschoenen bij direct contact.  

Strikte isolatie bij niet vee gerelateerde MRSA 
Indien u drager bent van MRSA die niet vee gerelateerd is, dus bijvoorbeeld uit een buitenlands ziekenhuis, wordt u opgenomen in strikte isolatie. Dat wil zeggen dat u verpleegd wordt op een eenpersoonskamer, waarvan de deur en het raam dicht moeten blijven. U mag deze kamer niet verlaten. Ziekenhuismedewerkers moeten beschermende kleding dragen. Dit bestaat uit een jas, handschoenen, muts en maskertje voor mond en neus. Deze maatregelen worden genomen om te voorkomen dat de bacterie door medewerkers wordt meegenomen naar andere patiënten.  

Bezoekers

Overbrenging van de MRSA-bacterie is onder normale omstandigheden alleen mogelijk bij langdurig of intensief contact. Kortdurende contacten met bezoekers leveren dus geen besmettingsgevaar op. Bezoekers hoeven daarom geen beschermende kleding te dragen. Zij dienen wel na het bezoek de handen te wassen of te desinfecteren en het ziekenhuis direct te verlaten. Dus niet naar andere patiënten op bezoek, naar de polikliniek of het bezoekersrestaurant in de centrale hal. Om deze maatregelen toe te lichten vragen wij de bezoekers of ze zich willen melden bij de verpleging. Aan mensen met een verminderde weerstand wordt geadviseerd pas weer op bezoek te komen als de isolatie opgeheven is.                 

MRSA positief

Zoals u in deze folder heeft kunnen lezen wordt u in isolatie verpleegd als uitstrijkjes hebben aangetoond dat u drager bent van de MRSA bacterie. In uw dossier heeft u dan een isolatie indicatie.  Bij MRSA-dragerschap wordt u in principe niet behandeld, omdat de bacterie in de meest voorkomende gevallen niet ziekmakend is. De mogelijkheid tot behandelen bestaat wel. Als u van de isolatie indicatie af wil en niet in isolatie verpleegd wilt worden, kunt u dit aangeven bij uw zorgverlener. U kunt dan doorgestuurd worden naar de internist-infectioloog die, afhankelijk van de uitslagen, met u zal kijken welke behandeling kan worden ingezet. Zo nodig moet u daarvoor antibiotica innemen. Om de behandeling te doen slagen kan het zijn dat ook uw huisgenoten uitstrijkjes af moeten laten nemen en behandeld dienen te worden. Vervolgens zullen een jaar lang in een bepaalde frequentie controle uitstrijkjes afgenomen moeten worden om te controleren of u MRSA vrij bent. Let op: dit is niet mogelijk bij vee gerelateerde MRSA als u beroepsmatig nog in aanraking komt met vee. Na behandeling kunt u namelijk via het vee opnieuw met MRSA besmet raken. Vragen hierover kunt u stellen aan uw zorgverlener. U kunt hierover ook contact opnemen met afdeling Hygiëne & Infectiepreventie. 

Tot slot

Het nemen van beschermende maatregelen kan door u als belastend worden ervaren, maar staat niet de zorg in de weg die u nodig heeft. En alleen op deze manier is het mogelijk om u en andere patiënten tegen een eventuele MRSA-bacterie te beschermen. Daarom willen we nogmaals het belang van de melding aan uw behandelend arts benadrukken. Geef dus altijd aan ons door wanneer u:

• in een buitenlands ziekenhuis opgenomen bent geweest;
• beroepsmatig contact heeft met varkens, vleeskalveren of vleeskuikens;
• woonachtig bent op een varkens-, vleeskalveren- of vleeskuikensbedrijf.