Colonoscopie- voorbereiding Moviprep of Pleinvue

Print

Inleiding

Als onderdeel van uw medische zorg of in verband met uw deelname aan het Bevolkingsonderzoek, is er een colonoscopie gepland om uw dikke darm te onderzoeken. Het kan ook zijn dat u eerder een colonoscopie heeft ondergaan en dat is afgesproken dat u na een aantal jaar opnieuw wordt opgeroepen. Deze brochure legt uit wat het onderzoek inhoudt en hoe u zich thuis moet voorbereiden. We raden u aan om deze brochure minstens een week voor het onderzoek grondig door te nemen, zodat u tijdig de juiste voorbereidingen kunt treffen en uw darm volledig schoon en leeg is voor het onderzoek. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een arts of een verpleegkundig endoscopist. Een verpleegkundig endoscopist is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in het zelfstandig uitvoeren van een colonoscopie. Een MDL-arts (maag-, darm-, leverarts) is ook beschikbaar en kan indien nodig direct worden opgeroepen.

Houd er rekening mee dat uw partner, familielid of begeleiding niet aanwezig kan zijn tijdens het onderzoek.

Wat is een colonoscopie?

Een colonoscopie is een onderzoek waarbij de binnenkant (slijmvlies) van de hele dikke darm wordt bekeken. Hierbij wordt een flexibele slang (endoscoop) via de anus in de dikke darm geschoven. De endoscoop buigt mee met de vorm van de dikke darm. Gedurende het onderzoek wordt via de scoop lucht in de dikke darm geblazen om het slijmvlies van de darm beter te kunnen bekijken. Indien nodig kunnen tijdens het onderzoek met de endoscoop kleine stukjes weefsel (biopten)  worden weggenomen of poliepen worden verwijderd.                 

Voorbereidingen minimaal één week voor het onderzoek

• Als u enige vorm van bloedverdunnende medicijnen gebruikt, dient u dit vooraf te melden. Eventueel moet het gebruik van deze medicatie voor het onderzoek tijdelijk worden gestaakt. Indien u alleen Acetylsalicylzuur (Aspirine®) of Carbasalaatcalcium (Ascal Cardio®) gebruikt hoeft u deze niet te staken.
• Gebruik van ijzertabletten of een ijzerdrank. Inname hiervan moet u minimaal een week voor het onderzoek stoppen.
• Andere medicatie mag u innemen tot een uur voordat u begint met het drinken van het laxeermiddel of een uur nadat u gestopt bent met het drinken van het laxeermiddel.
• Wanneer u een ICD of Pacemaker heeft wordt er een afspraak gemaakt bij de hartfunctie voor een eventuele controle na het onderzoek.
• Wanneer u diabetes/suikerziekte heeft en insuline spuit neemt u een week voor het onderzoek contact op met uw behandelend arts/diabetesverpleegkundige. Zij kunnen dan kijken met u hoeveel insuline u moet spuiten op de dag voor en van het onderzoek. Wij vragen u om uw insuline-pen, insuline en glucosecontrole apparaatje mee te nemen op de dag van het onderzoek.
• Wanneer u een stoma heeft kan het zijn dat de voorbereiding voor u anders is. Voor het laxeren is het verstandig om stomazakjes te gebruiken die aan de onderkant te legen zijn. Heeft u die niet, dan kunt u contact opnemen met de stomaverpleegkundige. Wij vragen u om uw stomaverzorgingsspullen mee te nemen op de dag van het onderzoek.                    

Het is belangrijk dat de darm goed schoon is zodat het slijmvlies grondig kan worden onderzocht en zelfs de kleinste afwijkingen in het weefsel worden gezien. Wanneer de dikke darm van binnen nog verontreinigd is, is het zicht in de darm slecht en bemoeilijkt dit het onderzoek. Ook kan de arts belangrijke zaken, waaronder poliepen en zelfs kanker missen. De arts of verpleegkundig endoscopist kan dan beslissen, na betere darmreiniging het onderzoek opnieuw te doen.    

schone darm= goed zicht, vieze darm= slecht zicht

Voorbereidingen minimaal 3 dagen voor het onderzoek

U start 3 dagen voor het onderzoek met een licht verteerbaar dieet. 

Niet toegestaan:

• brood/crackers met zaden en pitten;
• asperges, bleekselderij, zuurkool, snijbonen, sperziebonen, prei, doperwten, peulvruchten, taugé, mais, champignons, tomaten, ui, knoflook, spinazie, andijvie, paprika of rauwkost;
• sinaasappel, grapefruit, mandarijnen, kiwi’s, bramen, druiven, aardbeien en gedroogde vruchten; 
• noten en pinda’s. 

Toegestaan:

• magere vleeswaren
• beschuit, wit of lichtbruin brood met margarine
• kaas
• gekookt ei
• hagelslag, chocoladepasta, honing, stroop en jam zonder pitjes
• rijp fruit of fruitconserven zonder pitjes, vezels of schil
• appelmoes, vruchtenmoes
• soep met stukjes vlees, vermicelli en/of soepballetjes
• aardappelen, witte rijst en pasta
• licht gebraden vlees, kip of vis
• gekookte jonge bietjes, bloemkool, broccoli en worteltjes
• vla, pudding, kwark of yoghurt.

Als u last heeft van obstipatie drinkt u 3 dagen voor het onderzoek minimaal 1 tot 2 liter extra. 

Belangrijke instructies tijdens het laxeren

Om uw darmen goed schoon en leeg te maken voor het onderzoek moet u een laxeermiddel innemen. Dit medicijn is een darmreinigingsmiddel. Het is een drank dat sterk laxerend werkt waardoor u regelmatig naar het toilet zal moeten. Het veroorzaakt een dunne tot waterige stoelgang. En spoelt uw dikke darm op deze manier schoon.  Dit middel kunt u bij de apotheek ophalen. U heeft hiervoor een recept gekregen of het recept is rechtstreeks naar uw apotheek gestuurd.

LET OP:  Afhankelijk van het soort laxeermiddel drinkt u afwisselend met het laxeermiddel een bepaalde hoeveelheid heldere dranken zoals hieronder beschreven staat.

Merknamen laxeermiddel

Moviprep
Moviprep bevat 4 sachets. Elke dosis bestaat uit een zakje A en B. Moviprep heeft een citroen/limoensmaak of een sinaasappelsmaak. U lost zakje A en B op met 1 liter water. Goed roeren. Het kan enkele minuten duren voordat het helemaal is opgelost.

Pleinvue
Pleinvue bevat 3 sachets. Dosis 1 is 1 sachet en heeft een mangosmaak. Dosis 2 zijn 2 sachets (A en B) en heeft een fruitdranksmaak. U lost een dosis op met 500ml water. Goed roeren. Het kan enkele minuten duren voordat het helemaal is opgelost.

Tabel 1

Merknaam laxeermiddel	Hoeveelheid heldere vloeistof na laxeermiddel
Moviprep	Minimaal 1 liter heldere dranken
Pleinvue	Minimaal 0.5 liter heldere dranken

Heldere dranken die zijn toegestaan

• water (met of zonder smaak)
• kruiden- of vruchtenthee
• heldere appelsap
• heldere sportdranken
• heldere bouillon
• Alleen bij Pleinvue is koffie zonder melk toegestaan (geen halve liter)

Drink geen alcohol, koolzuurhoudende dranken, melk, rode of paarse vloeistoffen of andere dranken die pulp bevatten.

Er moet minstens 2 uur zitten tussen het einde van inname van het laxeermiddel  en heldere dranken en het begin van de colonoscopie. Wanneer u ook een gastroscopie krijgt op de dag van de colonoscopie, houdt u zich ook aan de richtlijnen in deze folder maar u moet 1 uur eerder beginnen met het drinken van het laxeermiddel en heldere dranken op de dag van het onderzoek. U bent dan uiteindelijk 3 uur voor de onderzoeken nuchter.

Afhankelijk van tijdstip onderzoek volgt u onderstaand schema.

Colonoscopie 08.15 – 10.00 uur

Dosis 1	Op de dag vóór het onderzoek: Indien Moviprep als laxeermiddel om 08:00 uur 2 tabletten Bisacodyl Vanaf 15:00 uur mag u geen vast voedsel meer eten. Wel mag u heldere dranken nuttigen. 18:00 – 19:30 uur: drinkt u de 1e dosis van het laxeermiddel en de hoeveelheid heldere vloeistof die in tabel 1 staat beschreven.  Het is goed om hierna de gedurende de avond naar behoefte te blijven drinken.
Dosis 2.	Op de dag van het onderzoek: Tussen 05:00 – 06:30 uur: drinkt u de 2e dosis van het laxeermiddel en de hoeveelheid heldere vloeistof die in tabel 1 staat beschreven.
Nuchter	Vanaf twee uur voor het tijdstip van het onderzoek blijft u nuchter. U mag dan niets meer eten en/of drinken en niet meer roken.  Als u om 08.15 uur de afspraak heeft mag u ook tot 06.30 uur drinken.

Colonoscopie 10.00 – 13.00 uur

Dosis 1	Op de dag vóór het onderzoek: Indien Moviprep als laxeermiddel om 08:00 uur 2 tabletten Bisacodyl Vanaf 15:00 uur mag u geen vast voedsel meer eten. Wel mag u heldere dranken nuttigen. 18:00 – 19:30 uur: drinkt u de 1e dosis van het laxeermiddel en de hoeveelheid heldere vloeistof die in tabel 1 staat beschreven. Het is goed om hierna de gedurende de avond naar behoefte te blijven drinken.
Dosis 2.	Op de dag van het onderzoek: Tussen 06:00 – 07:30 uur: drinkt u de 2e dosis van het laxeermiddel en de hoeveelheid heldere vloeistof die in tabel 1 staat beschreven. Het is goed om hierna nog naar behoefte te blijven drinken.
Nuchter	Vanaf twee uur voor het tijdstip van het onderzoek blijft u nuchter. U mag dan niets meer eten en/of drinken en niet meer roken.

Colonoscopie 13.00 – 16.30 uur

Dosis 1	Op de dag vóór het onderzoek: Indien Moviprep als laxeermiddel om 08:00 uur 2 tabletten Bisacodyl Vanaf 15:00 uur mag u geen vast voedsel meer eten. Wel mag u heldere dranken nuttigen. 18:00 – 19:30 uur: drinkt u de 1e dosis van het laxeermiddel en de hoeveelheid heldere vloeistof die in tabel 1 staat beschreven.  Het is goed om hierna de gedurende de avond naar behoefte te blijven drinken.
Dosis 2	Op de dag van het onderzoek: Tussen 09:00 – 10:30 uur: drinkt u de 2e dosis van het laxeermiddel en de hoeveelheid heldere vloeistof die in tabel 1 staat beschreven. Het is goed om hierna nog naar behoefte te blijven drinken.
Nuchter	Vanaf twee uur voor het tijdstip van het onderzoek blijft u nuchter. U mag dan niets meer eten en/of drinken en niet meer roken.

Hoe meer u drinkt, hoe beter

Het kan voorkomen dat de ontlasting nog niet op gang komt na het drinken van de 1e dosis laxeermiddel. Mocht u merken dat de ontlasting na het drinken van de tweede dosering laxeermiddel en heldere dranken nog niet helder is, neem dan contact op met de Endoscopieafdeling. Wanneer de darmreiniging goed gelukt is, komt er alleen nog maar heldere soms lichtgele vloeistof in het toilet. Wanneer dit zo is, bent u klaar voor het onderzoek.

Inname tips laxeermiddel

• Drink het laxeermiddel gekoeld voor een betere smaak. Los het laxeermiddel op met gekoeld water.
• Drink het laxeermiddel eventueel met een rietje, zodat de vloeistof wat verder in de mond komt.
• Drink het laxeermiddel rustig.
• Gebruik tussendoor eventueel een waterijsje of wat druivensuiker om toch want suikers binnen te krijgen.
• Gebruik tussendoor eventueel een kopje bouillon voor wat extra zouten

De dag van het onderzoek

Het onderzoek vindt plaats in het Elkerliek ziekenhuis in Helmond. Houd er rekening mee dat er regelmatig parkeerproblemen zijn, met name tijdens de bezoekuren. Vanuit de centrale hal volgt u de bewegwijzering naar de Endoscopieafdeling (4e verdieping) en meldt u zich aan de balie. Aan de balie krijgt u het nazorgformulier Endoscopie. Op dit formulier wordt het telefoonnummer van de contactpersoon die u op komt halen na het uitslapen genoteerd. Uw familielid/begeleider kan niet aanwezig zijn op de dagverpleging Endoscopie.

Omdat er op meerdere kamers onderzoeken worden gedaan, wordt u mogelijk niet op volgorde van binnenkomst geholpen. Aangezien er ook ingrepen worden uitgevoerd, moet u mogelijk langer wachten dan voor u wenselijk is. Hiervoor bij voorbaat onze excuses.

Het onderzoek

De verpleegkundige komt u uit de wachtkamer halen en brengt u naar de voorbereidingsruimte. De verpleegkundige zorgt ervoor dat u op een bed komt te liggen, een infuusnaaldje krijgt en doet ook eventuele andere noodzakelijke handelingen ter voorbereiding. Vanuit de voorbereidingsruimte gaat u naar de behandelkamer. Op de behandelkamer heeft de arts of verpleegkundige endoscopist nog controle vragen en dient daarna het rustgevend middel toe. Dit is geen narcose. U kunt tijdens het onderzoek dus gewoon ‘wakker’ zijn. 

Tijdens het onderzoek wordt u bloeddruk, zuurstofgehalte en pols gecontroleerd. Tijdens het onderzoek ligt u op de linkerzij op de onderzoektafel. Het onderzoek vindt plaatst met een 1cm dikke flexibele scoop. 

Gedurende het onderzoek wordt via de scoop lucht in de dikke darm geblazen om het slijmvlies van de darm beter te kunnen bekijken. Hierdoor kunt u een opgeblazen gevoel ervaren. Dit gevoel kan het beste worden verdragen door u zoveel mogelijk te ontspannen en vanuit de buik te ademen. U mag een wind laten.

        

Als de arts het wenselijk vindt, kan tijdens het onderzoek een stukje weefsel uit het darmslijmvlies worden genomen voor microscopisch onderzoek (biopsie). Hier voelt u niets van. Wanneer er poliepen worden gevonden, kunnen deze tijdens het onderzoek worden verwijderd. Ook dit is een pijnloze ingreep. Het kan zijn dat er een tweede scopie nodig is, bij een grotere poliep of meerdere grotere poliepen, dan wordt er een nieuwe scopie gepland.

Duur van het onderzoek

Het onderzoek duurt ongeveer 15 tot 30 minuten, maar kan langer duren als er een ingreep wordt uitgevoerd. 

Na het onderzoek

De arts of verpleegkundig endoscopist die het onderzoek heeft uitgevoerd deelt u de voorlopige uitslag mee en noteert de voorlopige uitslag op het nazorgformulier Endoscopie. De definitieve uitslag krijgt u van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Indien u nog geen afspraak heeft voor de uitslag, wordt deze alsnog voor u gemaakt. 

Het ‘roesje’ dat u toegediend krijgt, veroorzaakt ook na het onderzoek nog enige sufheid en vergeetachtigheid. U moet na het onderzoek nog even uitslapen. U wordt in bed naar de dagverpleging Endoscopie gebracht. Het onderzoek en uitslapen duurt ongeveer anderhalf uur. De verpleegkundige voert de nodige controles bij u uit en neemt contact op met uw contactpersoon om de tijd van ontslag af te spreken. Wanneer u voldoende bent uitgeslapen krijgt u een kopje koffie of thee met plakje peperkoek. Familielid/begeleider mag niet aanwezig zijn bij het uitslapen. 

Het is normaal dat u zich nog wat suf en slaperig voelt na het uitslapen. U mag daarom alleen onder begeleiding naar huis. Tot de ochtend na het onderzoek mag u zelf niet actief deelnemen aan het verkeer. U kunt ook beter geen belangrijke beslissingen nemen op die dag of werkzaamheden verrichten.

Als u geen roesje heeft gehad, kunt u na afloop van het onderzoek meteen naar huis en gewoon zelfstandig aan het verkeer deelnemen. 

Eten/drinken na onderzoek

Na het onderzoek mag u weer eten en drinken. Wij adviseren u om de dag van het onderzoek:

• Licht verteerbaar voedsel te eten;
• Geen gekruid, pittig of vet voedsel te eten. 
• Het is verstandig om geen alcohol te nuttigen.

Let op: koolzuurhoudende dranken kunnen buikkrampen veroorzaken. Het kan een paar dagen duren voordat de stoelgang weer is zoals voorheen.  

Risico’s en complicaties

Complicaties komen zeer zelden voor bij een colonoscopie. Soms ontstaat er een bloeding bij het verwijderen van een poliep. Dit kan bijna altijd gestopt worden tijdens het onderzoek. In zeldzame gevallen ontstaat er een klein gaatje in de darmwand. Opname in het ziekenhuis kan dan nodig zijn. Hoe meer ingrepen er bij een colonoscopie gedaan worden, hoe groter de kans op complicaties. Maar ook dan gaat er zelden iets mis. 

Het is niet ongebruikelijk dat u na een biopsie of het verwijderen van een poliep wat bloed verliest. De kans op een echte nabloeding is echter klein.                   

Wanneer moet u contact opnemen

Het is belangrijk dat u contact opneemt bij onderstaande klachten: 

• forse hoeveelheid helderrood bloedverlies via de anus; 
• hevige buikpijn.

Tijdens kantooruren belt u met de Endoscopieafdeling, telefoonnummer 0492 – 59 59 79. Buiten de kantooruren neemt u contact op met de Spoedeisende hulp, telefoonnummer  0492 – 59 55 71. De telefoonnummers staan ook op het nazorgformulier endoscopie. 

Verhinderd

Mocht u, om welke reden ook, verhinderd zijn, wilt u dit dan zo spoedig mogelijk doorgeven aan de Endoscopieafdeling. 

Tot slot

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u tijdens de kantooruren contact opnemen met de polikliniek Interne geneeskunde/MDL, telefoonnummer 0492 – 59 59 59, of de Endoscopieafdeling, telefoonnummer 0492 – 59 59 79. Wanneer er dringende problemen zijn tijdens de voorbereiding die niet kunnen wachten tot de volgende ochtend 08.00 uur kunt u bellen met de Spoedeisende hulp; 0492 – 59 55 71.

Bij dringende vragen na het onderzoek die niet kunnen wachten tot de volgende werkdag kunt u buiten de kantooruren contact opnemen met de Spoedeisende hulp.

---