Sinds kort werken het Elkerliek ziekenhuis en het Catharina Ziekenhuis samen op het gebied van borstkankerzorg. Als onderdeel hiervan verwijzen we patiënten met borstkanker die een borstreconstructie ondergaan met lichaamseigen weefsel door naar het Catharina Ziekenhuis. Het voorbereidende traject, de nazorg en de controles vinden wel gewoon in het Elkerliek plaats. Voor de betreffende patiënten betekent dit een korter en minder intensief traject dan voorheen, terwijl ze een groot deel van de zorg in hun eigen ziekenhuis kunnen blijven ontvangen.

Het Catharina Ziekenhuis is een van de gespecialiseerde centra in Nederland op het gebied van borstreconstructies met lichaamseigen weefsel. In het kort: tijdens één operatie wordt de borst verwijderd en worden huid en vet uit de buik verplaatst om een borst te maken. Het is ook mogelijk om, indien noodzakelijk, dit voor beide borsten te doen in een dagvullende operatie. “Dat doen we nu één keer per twee maanden: een lange en moeilijke operatie met onder anderen een of twee chirurgen en twee plastisch chirurgen. Enkelzijdige borstreconstructies met eigen weefsel doen we vaker, bijna wekelijks”, zo vertelt chirurg Robert-Jan Schipper van het Catharina ziekenhuis.

Operatie minder en mooier resultaat
In het Elkerliek leveren we kwalitatief hoogwaardige oncologische zorg. Maar in ons ziekenhuis kunnen we een borstreconstructie met lichaamseigen weefsel niet in één keer uitvoeren. “We moeten dan eerst de borst verwijderen zonder reconstructie of kiezen voor een tijdelijke ballon plaatsen om huid te sparen. Pas in tweede instantie, op een rustiger moment, wordt een nieuwe borst met eigen weefsel gereconstrueerd. Nu dit niet meer hoeft, scheelt dat intensieve zorg - gedurende een aantal weken moet die ballon wekelijks gevuld worden – en een operatie. Het resultaat is ook mooier. Door onze collega’s in het Catharina Ziekenhuis alles in één keer uit te laten voeren, kun je in alle gevallen zoveel mogelijk huid sparen van de originele borst. Daardoor zijn patiënten ook meer tevreden over het resultaat. En dat doet natuurlijk iets met hun zelfbeeld”, aldus chirurg Bea Lemaire van het Elkerliek.

Fijner voor de patiënt
De samenwerking tussen het Elkerliek en het Catharina Ziekenhuis is een mooi voorbeeld van de juiste zorg op de juiste plek en oncologische samenwerking waar het nodig is.” Lemaire: “Na de operatie in het Catharina Ziekenhuis komen patiënten weer terug naar het Elkerliek voor de verdere nazorg en nacontrole. En ook het voortraject kan gewoon bij ons plaatsvinden. Want zorg zo dicht mogelijk bij huis is natuurlijk het fijnst voor de patiënt en zijn naasten.”

Voor wie bedoeld
Niet elke vrouw waarbij een borstverwijderende operatie moet plaatsvinden, komt voor een borstreconstructie met lichaamseigen weefsel in aanmerking. Er wordt via een CT-scan gekeken of er in de buikwand voor deze reconstructie geschikte bloedvaten aanwezig zijn. Dat is een voorwaarde waar bijna iedereen aan voldoet. De BMI mag ook niet hoger zijn dan 30. Daarnaast is het essentieel dat patiënten minstens zes weken niet roken”, aldus Schipper. “Het is overigens niet alleen voor patiënten met borstkanker. Ook patiënten met een genmutatie, waardoor zij een sterk verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van borstkanker, kunnen hiervoor in aanmerking komen. “In die gevallen is de snelheid van ingrijpen minder van belang. Maar ook dan kunnen we een operatie nog steeds binnen een halfjaar inplannen, zoals we met het Elkerliek hebben afgesproken. Landelijk is de wachttijd vaak één tot twee jaar.”

Alternatieve optie
Voor een borstreconstructie kun je ook kiezen voor een (siliconen) prothese. Alleen gebeurt dit steeds minder vaak door allerlei negatieve verhalen op sociale media en in de pers. Het voordeel van een reconstructie met lichaamseigen weefsel ten opzichte van siliconen is dat je borst met je lichaamssamenstelling mee verandert. Word je ouder, zwaarder of minder zwaar, dan geldt dat ook voor de borst. Maar siliconen zijn ook een veilige en goede mogelijkheid voor een borstreconstructie en hebben als voordeel dat een veel kleinere operatie met sneller herstel nodig is. Een nadeel is een iets hoger infectierisico na de operatie en op langere termijn kans op kapselvorming (= een laagje weefsel dat zich om de prothese vormt en pijnklachten geeft). Dat moet je dan verwijderen en de prothese vervangen. Het risico dat je reconstructie met lichaamseigen weefsel faalt - omdat de doorbloeding niet goed is bijvoorbeeld - is 5 procent. Maar als het eenmaal goed is, dan is het voor de rest van je leven goed.