Smeren, smeren, smeren!

Wist je dat een op de vijf Nederlanders huidkanker krijgt? En dat huidkanker daarmee de meest voorkomende vorm van kanker is? Hoe je de kans erop kunt verkleinen? Elkerliek-dermatologen Marieke Roozeboom en Astrid Vredenborg zijn het grootste deel van hun tijd bezig met de behandeling van huidkanker. Hun tip: Geniet ook deze zomer van de zon, maar doe dat wel met beleid. 

Huidkanker ontstaat in de meeste gevallen doordat een teveel aan uv-straling op de huid schade aan onze cellen veroorzaakt. Die beschadigde cellen gaan zich delen en het gevolg laat zich raden. Marieke Roozeboom daarover: “Gelukkig zijn de meeste vormen van huidkanker goed te behandelen, maar het advies is zeker om er niet te lang mee rond te blijven lopen. Het wordt niet vanzelf beter. Een wondje dat maar niet geneest, een vreemd rood of zwart gezwelletje of een moedervlek die verandert van kleur of vorm; het zijn allemaal symptomen die kunnen wijzen op huidkanker. Ga er dus zo snel mogelijk mee naar de dokter.”

Bewust genieten
Was lekker lang zonnen twintig tot veertig jaar geleden nog vrij gewoon, tegenwoordig zien steeds meer mensen ook de gevaren. Dus wordt er meer bewust genoten. Astrid Vredenborg heeft nog wel een belangrijke tip. En die tip geldt ook voor mensen die ‘toch niet verbranden’. “Ook die mensen lopen risico”, zegt de dermatoloog die net als haar collega gespecialiseerd is in de micrografische chirurgie, waarbij huidkanker met name in het gezicht operatief verwijderd wordt. “Ook bruin worden is al een risico. En dus moet je je ook dan goed insmeren. Elke twee uur met een zonnebrandcrème van minimaal factor 30”, zegt ze. “Je bent dan voor zo’n 95% beschermd. Een hogere factor kan, maar veel extra winst haal je dan niet meer.”
“En smeer altijd’, voegt Marieke toe. “Dus ook als je boodschappen gaat doen of in de tuin gaat werken.” En als er ‘waterproof’ op het flesje staat? Kan ik dan na het zwemmen ook twee uur wachten? “Nee! Dat waterproof moet je niet te letterlijk nemen. Na het zwemmen of zweten, gewoon smeren. Én, ook heel belangrijk, je haalt die hoge beschermingsfactor alleen als je de crème er net zo dik opsmeert als pindakaas op een boterham. Smeer dus vooral niet te dun, want dan is het effect veel lager.”

Extra risico voor kinderen
Beide dermatologen benadrukken nog dat het insmeren zeker voor kinderen extra belangrijk is. Astrid: “Kinderen die nu te vaak onbeschermd aan zonlicht worden blootgesteld, lopen een groter risico om op latere leeftijd huidkanker te krijgen. Bij kinderen gaat de celdeling veel sneller, dus schade aan de huid kan ook sneller verergeren.”
Naast het aanbrengen van zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor zijn er ook makkelijkere vormen om een teveel aan uv-straling te voorkomen. Trek iets aan en kom niet teveel in de zon. Alhoewel … Marieke: “Kleren laten wel uv-straling door en ook in de schaduw straalt de zon op je huid. Minder hard, maar zolang het licht is, is er straling. Welke kleding je het beste kunt dragen? In principe laat donkere kleding minder straling door, maar het is wel warmer. Voor kinderen zou ik uv-werende kleding aanraden.”
Volgens de dermatologen leven er veel misverstanden over het effect van zonlicht en de manieren om daar mee om te gaan. “De schade van uv-straling zien we vaak pas vele jaren later. Mensen die vroeger veel in de zon zaten, maar er de afgelopen tien, twintig jaar bewuster mee zijn omgegaan, komen nu bij mij op het spreekuur. Omdat nu de schade pas zichtbaar én voelbaar wordt.”

Goed te behandelen
Huidkanker is over het algemeen goed te behandelen. “Maar”, zeggen Marieke en Astrid, “er zijn ook huidkankersoorten waarbij uitzaaiingen mogelijk zijn of waarbij de  behandeling behoorlijk ingrijpend is.” Dus? “Dus ben voorzichtig en, als je twijfelt over een plekje op je huid, ga naar de huisarts. Die kan je meteen geruststellen óf, als er twijfel is, even doorsturen naar het ziekenhuis. Blijf er dus zeker niet te lang mee rondlopen. En ondertussen, geniet van de zon, maar doe het vooral met mate.”

Dr. Marieke Roozeboom controleert huid patiënt.