Laserbehandeling van het oog

Wat is laser

Het woord laser is de Engelse afkorting van 'Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation'. Een laser is te beschouwen als een soort speciale gloeilamp, maar dan een gloeilamp die een heel dunne, felle en zuivere lichtstraal uitzendt. Via een microscoop kan deze lichtstraal gericht worden om in het oog een brandplekje te geven of weefsel te snijden. Er bestaan verschillende soorten lasers. Zij verschillen in kleur en sterkte van de lichtstraal. In de oogheelkunde worden vooral de Argonlaser, de Yag-laser en de Excimer-laser gebruikt. De Excimerlaser (voor de behandeling van refractieafwijkingen) blijft in deze folder buiten beschouwing. De verschillende lasers kennen diverse toepassingen. Laserstralen hebben niets te maken met röntgenstralen of radioactiviteit. 

De voordelen van een laserbehandeling

In vergelijking met een operatie biedt een laserbehandeling enkele belangrijke voordelen. Het oog hoeft niet te worden geopend en er is dus geen gevaar voor infectie. Een laserbehandeling is minder pijnlijk en kan daarom meestal poliklinisch gebeuren, dus zonder opname in het ziekenhuis. Door de uiterst dunne lichtstraal is het bovendien mogelijk met grote nauwkeurigheid te werken, een nauwkeurigheid die bij een operatie niet kan worden bereikt. Laserbehandeling is daarom niet meer weg te denken uit de oogheelkunde.  

Welke ziekten kunnen met laser worden behandeld

• Suikerziekte in het oog

Suikerziekte (diabetes mellitus) kan afwijkingen aan het netvlies geven (diabetische retinopathie). Met de laser is het mogelijk de beschadiging van het netvlies te vertragen of tot stilstand te brengen (niet te herstellen) en zo het gezichtsvermogen zo goed mogelijk te bewaren. Afhankelijk van de aard van de afwijkingen zijn één of meerdere laserbehandelingen nodig. Aangezien de beschadiging van het netvlies door suikerziekte gedurende langere tijd kan doorgaan, kan aanvullende behandeling later nodig zijn. 

• Nastaar

Na een staaroperatie (cataractoperatie) kan de staar weer gedeeltelijk terugkomen. De gezichtsscherpte vermindert dan weer. Men spreekt in zo'n situatie van nastaar. Met de Yag-laser kan in enkele minuten pijnloos een gaatje in de nastaar 'gesneden' worden. 

• Scheurtjes in het netvlies

Gaatjes of scheurtjes in het netvlies kunnen leiden tot een netvliesloslating (ablatio retinae). Dit kan worden voorkomen door deze gaatjes of scheuren op hun onderlaag vast te 'lassen' met een laser. Is het netvlies eenmaal losgelaten dan kan de laser niet meer worden gebruikt en is een operatie noodzakelijk. 

• Hoge oogdruk

Hoge oogdruk kan leiden tot een toenemende, blijvende beschadiging van de oogzenuw (glaucoom). Dit veroorzaakt verkleining van het gezichtsveld en leidt uiteindelijk tot blindheid. Een te hoge oogdruk kan verschillende oorzaken hebben. Bij het zogenaamd open kamerhoek glaucoom, kan met de Argon-laser de afvoer van het oog vergroot worden (laser-trabeculoplastiek). Deze behandeling is vrijwel pijnloos. Bij het zogenaamd gesloten kamerhoek glaucoom maakt men de afvoer van het oog vrij door met de Yag-laser een klein gaatje te maken in het regenboogvlies (laser iridotomie). Behalve het gevoel van speldenprikjes is deze behandeling pijnloos. 

• Andere aandoeningen

Meerdere afwijkingen van het netvlies kunnen aanleiding zijn voor laserbehandeling, meestal met de Argon laser.  

Wat mag u van de behandeling verwachten

Meestal is het doel van de behandeling om een verdere verslechtering van het zien te voorkomen. Hoe vaak een behandeling moet plaatsvinden, hangt af van de aandoening. Het is heel belangrijk dat u van tevoren met uw oogarts bespreekt wat u kan verwachten. 

Hoe gaat een behandeling in zijn werk

U hoeft thuis geen speciale voorbereidingen te treffen. Op de polikliniek wordt eerst de pupil meestal met oogdruppels wijd of nauw gemaakt. Dit duurt meestal een half uur, daarna kan met de behandeling begonnen worden. Het oog wordt verdoofd door een druppel of een injectie met verdovende vloeistof achter het oog. Bij de behandeling wordt bijna altijd een glazen lensje op het hoornvlies geplaatst en vastgehouden door de oogarts. De laserstralen worden door deze lens heen gericht op de afwijking die behandeld moet worden. Meestal verloopt de behandeling pijnloos, maar afhankelijk van de duur (15 tot 45 minuten) en het soort behandeling, kan soms pijn worden gevoeld. De lichtflitsen die men ziet worden vaak als onaangenaam ervaren. Direct na de behandeling ziet men vaak minder scherp door de lichtflitsen en de oogdruppels die men heeft gehad. Soms wordt een oogverband met oogzalf aangebracht om het oog rust te geven.  

Zelf autorijden is dus niet mogelijk! 

Begeleiding, ook wanneer men met het openbaar vervoer of met de taxi is gekomen, is aan te bevelen. In geval van pijn na de behandeling kan men een pijnstiller (bijvoorbeeld paracetamol) nemen en het oog sluiten. Wanneer de pijn langer dan 12 uur duurt, wordt u verzocht tijdens kantooruren contact op te nemen met uw oogarts. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende hulp. 

Nazorg

De oogarts zal beslissen of na de laserbehandeling de therapie doorgezet moet worden met oogdruppels. Hoe u oogdruppels moet toedienen vindt u in de folder ‘Oogdruppelinstructie’. 

Tot slot

In deze brochure is in het kort weergegeven wanneer het nodig kan zijn uw ogen met laser te behandelen. Ook wordt aangegeven hoe het een en ander in zijn werk gaat. Verdere vragen kunt u het beste aan uw eigen oogarts stellen.