Time out na slecht nieuws belangrijk bij keuze patiënt behandeling

Mensen die te horen krijgen dat ze kanker hebben, willen vaak zo snel mogelijk starten met de behandeling. Maar een ‘time out’ na het slechte nieuws in het ziekenhuis blijkt heel waardevol om een weloverwogen beslissing te nemen die echt bij deze individuele persoon past.

Dat blijkt uit een pilot van het Elkerliek samen met huisartsen en thuiszorg in deze regio Helmond en De Peel in samenwerking met de Universiteit Utrecht. De pilot en de resultaten zijn recent internationaal gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'Journal of Cancer Survivorship’.

Hoe werkt zo’n time out?

Na het eerste gesprek met de medisch specialist over de prognose, de behandelmogelijkheden en de voor- en nadelen daarvan, gaat de patiënt naar huis om alles te laten bezinken. De medisch specialist bespreekt ook met de huisarts verschillende behandelmogelijkheden en afwegingen.  In de week daarna bespreken de huisarts en soms ook de verpleegkundig specialist van de thuiszorg de keuzes met de patiënt. Zij kennen de patiënt vaak beter en ook de thuissituatie. In dat gesprek gaat het om de verschillende mogelijkheden die er zijn, de kansen op effect en bijwerkingen van de therapie, maar ook over de kwaliteit van leven en de mogelijkheid om van behandeling af te zien.
Door de time out heeft de patiënt ook de gelegenheid goed met familie en andere belangrijke mensen in de omgeving te praten over kwaliteit van leven, kans op bijwerkingen en de mogelijkheid om van behandeling af te zien.

Keuze patiënt, gesteund door team

‘Als ik patiënten  daarna terugzie in het ziekenhuis, komt er soms een andere keuze uit dan waar de patiënt in het eerste gesprek voor leek te willen gaan. Maar ook als iemand uiteindelijk hetzelfde kiest, blijkt zo’n time out heel waardevol’, zegt Esther Jacobs, internist-hematoloog in het Elkerliek. ‘Bij dat tweede gesprek komen mensen binnen: hier sta ik achter. En de aanvullende vragen die er dan nog zijn, zijn heel gericht.’
Belangrijke winst vindt Jacobs ook dat patiënt, familie, huisarts en eventueel thuiszorg allemaal deel zijn van de beslissing. ‘Dus ook als we in het ziekenhuis niets meer kunnen betekenen of als er in de thuissituatie zorg nodig is, voelt het vanaf het begin als een team rond de behandeling van de patiënt. Het is geweldig om in deze regio zo samen te werken voor de patiënt.’ 
Sommige patiënten denken in eerste instantie dat ze geen week vertraging willen, merkt Jacobs op. ‘Maar er is toch altijd voorbereidingstijd nodig. Die voorbereidingen kunnen in die week alvast gebeuren als die tijd echt belangrijk is. Zo ontstaat er geen tijdsverlies in de behandeling en kan er  toch weloverwogen een beslissing worden genomen om wel of niet te starten met een behandeling.’

Van pilot naar gewone zorg

De oorspronkelijke pilot richtte zich op longkanker en darmkanker. Daarna zijn ook andere kankersoorten betrokken. Bij de recente evaluatie is afgesproken om hier reguliere zorg van te gaan maken.